GIF-罗本突破被踩脚赚点球 莱万推中路骗过门将
 Logo programu | |
| |
| Autor | Microsoft |
|---|---|
| Pierwsze wydanie | 2002 |
| Aktualna wersja stabilna | 4.8.1 (9 sierpnia 2022) [±] |
| System operacyjny | Windows 98 Windows 2000 Windows ME Windows XP Windows 2003 Windows Vista Windows 7 Windows 8 Windows 8.1 Windows 10 Windows 11 |
| Rodzaj | Framework |
| Licencja | Freeware |
| Strona internetowa | |
.NET Framework (wym. dot net) – platforma programistyczna opracowana przez Microsoft, obejmuj?ca ?rodowisko uruchomieniowe (Common Language Runtime – CLR) oraz biblioteki klas dostarczaj?ce standardowej funkcjonalno?ci dla aplikacji. Technologia ta nie jest zwi?zana z ?adnym konkretnym j?zykiem programowania, a programy mog? by? pisane w jednym z wielu j?zyków – na przyk?ad C++/CLI, C#, F#, J#, Delphi 8 dla .NET, Visual Basic .NET. Zadaniem platformy .NET Framework jest zarz?dzanie ró?nymi elementami systemu: kodem aplikacji, pami?ci? i zabezpieczeniami.
W ?rodowisku tym mo?na tworzy? oprogramowanie dzia?aj?ce po stronie serwera internetowego (IIS) oraz pracuj?ce na systemach, na które istnieje dzia?aj?ca implementacja tej platformy. Z racji jej pochodzenia najpe?niej obs?ugiwane s? systemy z rodziny Microsoft Windows, jednak poniewa? zasadnicza cz??? platformy zosta?a zg?oszona jako standard ECMA, powstaj? tak?e jego niezale?ne wdro?enia, np. Mono i dotGNU.
Microsoft og?osi? w pa?dzierniku 2003 roku podczas konferencji PDC 2003, ?e nast?pca systemu Windows XP b?dzie pracowa? w ?rodowisku .NET, a aplikacje starszego typu (EXE) b?d? mia?y dost?p do zasobów maszyny przez przekszta?cenie na wywo?ania.
W sk?ad platformy wchodz?:
- kompilatory j?zyków wysokiego poziomu – standardowo C++/CLI, C#, Visual Basic .NET, J#
- kompilator just-in-time kodu zarz?dzanego wraz z debuggerem.
W listopadzie 2014 Microsoft zapowiedzia? udost?pnienie .NET na zasadach Open Source na licencji MIT[1][2].
Wersja 4.8 jest ostateczn? wersj? tego framework'a, jednak wci?? b?dzie otrzymywa? poprawki zabezpieczeń i niezawodno?ci. Do tworzenia nowych aplikacji Microsoft zaleca u?ycie nast?pcy, otwarto?ród?owego i wieloplatformowego – .NET[3].
.NET jako rozwi?zanie problemów z API
[edytuj | edytuj kod]Aplikacje w obecnie[kiedy?] funkcjonuj?cych systemach operacyjnych[jakich?] firmy Microsoft s? kompilowane do kodu maszynowego procesora, a z systemem operacyjnym komunikuj? si? poprzez zestaw funkcji, dostarczanych przez system, zwanych Win32API (API). Takie rozwi?zanie nastr?cza wielu problemów, a g?ównymi z nich s?:
- nieprzeno?no?? programów mi?dzy ró?nymi procesorami lub niewykorzystywanie przez aplikacje wszystkich mo?liwo?ci procesora,
- nieprzeno?no?? aplikacji mi?dzy wersjami systemu ze wzgl?du na ró?nice w zestawie i dzia?aniu funkcji z zestawu API.
Microsoft postanowi? rozwi?za? ten problem, stosuj?c rozwi?zania podobne do zastosowanego w Javie:
- kompilatory kompiluj? kod ?ród?owy do postaci uniwersalnego kodu zwanego kodem po?rednim (nazywa si? on obecnie CIL – wcze?niej za? nazywany by? MSIL),
- metoda klasy jest kompilowana do kodu maszynowego w momencie pierwszego wywo?ania, kolejne wywo?ania metody prowadz? ju? bezpo?rednio do skompilowanego kodu. Jest to realizowane przez do??czenie do ka?dej metody w czasie ?adowania modu?u tymczasowego fragmentu kodu (ang. stub), który przekazuje sterowanie do kompilatora i jest nast?pnie zast?powany przez skompilowany kod. Jest to tzw. kompilacja w locie (ang. just in time). Dost?pna jest tak?e mo?liwo?? skompilowania ca?ego modu?u w trakcie instalacji. Przy okazji przebudowano biblioteki klas u?atwiaj?ce dost?p do elementów systemu.
Bloki sk?adowe platformy .NET
[edytuj | edytuj kod]- CLR (ang. Common Language Runtime) odpowiedzialny za lokalizowanie, wczytywanie oraz zarz?dzanie typami .NET. To trzon ca?ej platformy .NET, poniewa? to w?a?nie do CLR nale?y zadanie kompilowania i uruchamiania kodu zapisanego j?zykiem kodu po?redniego (CIL).
- CTS (ang. Common Type System) jest odpowiedzialny za opis wszystkich danych udost?pnianych przez ?rodowisko uruchomieniowe.
- CLS (ang. Common Language Specification) to zbiór zasad definiuj?cych podzbiór wspólnych typów precyzuj?cych zgodno?? kodu binarnego z dost?pnymi kompilatorami .NET
J?zyki programowania
[edytuj | edytuj kod]Nowo?ci?, jaka pojawi?a si? w platformie .NET, jest Common Language Infrastructure. Ka?dy j?zyk programowania, który spe?ni odpowiednie standardy (chodzi g?ównie o tzw. common object model), b?dzie mia? dost?p do biblioteki .NET.
Obecnie[kiedy?] ponad 40 j?zyków programowania jest zgodnych z .NET[potrzebny przypis]. Wiele z nich (np. Visual Basic, Delphi) musia?o przej?? istotne zmiany, by dostosowa? si? do nowego ?rodowiska. Dlatego te? zwykle oznacza si? j?zyki dla platformy .NET przyrostkiem .NET (na przyk?ad Delphi.NET, VB.NET).
Podstawowe j?zyki dostarczane przez Microsoft:
- C#
- Visual Basic .NET
- F#
- C++/CLI (wcze?niej Managed C++, wariant C++)
- J# (wariant j?zyka Java opracowany przez Microsoft)
- JScript .NET (kompilowany wariant j?zyka JScript)
Pozosta?e wa?niejsze j?zyki programowania:
- COBOL
- Delphi (Delphi.NET – wersja 8 ?rodowiska. Od roku 2008 Delphi nie wspiera .NET)
- Eiffel
- Fortran
- Lisp
- Nemerle (opracowany przez wroc?awskich naukowców)
- Perl
- Python
- Smalltalk
Standardy ?rodowiska .NET
[edytuj | edytuj kod]W sierpniu 2000 Microsoft, Hewlett-Packard i Intel wspólnie z?o?y?y specyfikacj? Common Language Infrastructure i j?zyka C# do ECMA jako propozycj? standardu. Prace nad nimi odbywa?y si? w ramach komitetu TC39 w podgrupach TG3 i TG2, przy wspó?udziale m.in. IBM i Fujitsu. Zosta?y one ostatecznie zatwierdzone w grudniu 2001 jako ECMA-334 (C#) i ECMA-335 (CLI), a opis techniczny jako TR/84, a nast?pnie przekazane do akceptacji przez ISO. W kwietniu 2003 ISO uzna?o nades?ane standardy, nadaj?c im numery ISO/IEC 23270 (C#), ISO/IEC 23271 (CLI) oraz ISO/IEC 23272 (CLI TR), a ECMA przyj??a je jako drugie wydanie swoich standardów.
Technologie
[edytuj | edytuj kod]Platforma .NET niesie ze sob? kilka pochodnych technologii. Mo?na tu wymieni? ADO.NET, s?u??cy do obs?ugi baz danych, oraz ASP.NET, s?u??cy do budowania dynamicznych stron WWW.
Implementacje
[edytuj | edytuj kod]- Microsoft .NET Framework – darmowe ?rodowisko udost?pniane przez Microsoft
- Mono – projekt Novella na licencji Open Source
- DotGNU Portable.NET – implementacja powstaj?ca w ramach projektu GNU
?rodowiska programistyczne
[edytuj | edytuj kod]Sztandarowym ?rodowiskiem programistycznym firmy Microsoft zwi?zanym z platform? .NET jest Microsoft Visual Studio, umo?liwiaj?ce pisanie w kilku j?zykach programowania. Istniej? równie? inne ?rodowiska wspó?pracuj?ce z platform? .NET, m.in. komercyjne rozwi?zanie firmy Borland[potrzebny przypis], oraz ?rodowiska programistyczne opensource MonoDevelop oraz SharpDevelop.
W roku 2005 zosta?a wydana druga wersja ?rodowiska .NET Framework 2.0, wraz z ni? udost?pniono darmowe zintegrowane ?rodowisko programistyczne Visual Studio 2005 Express, które sk?ada si? z kilku osobnych produktów (Visual Basic 2005 Express Edition, Visual C# 2005 Express Edition, Visual C++ 2005 Express Edition, Visual J# 2005 Express Edition, Visual Web Developer 2005 Express Edition, SQL Server 2005 Express Edition).
Wersje
[edytuj | edytuj kod]Istniej? nast?puj?ce wersje platformy .NET:
| Wersja | Numer wersji | Data wydania | Visual Studio | Do??czona do Windows |
|---|---|---|---|---|
| 1.0 | 1.0.3705.0 | 2025-08-14 | Visual Studio .NET | |
| 1.1 | 1.1.4322.573 | 2025-08-14 | Visual Studio .NET 2003 | Windows Server 2003, Windows XP |
| 2.0 | 2.0.50727.42 | 2025-08-14 | Visual Studio 2005 | |
| 3.0 | 3.0.4506.30 | 2025-08-14 | Windows Vista, Windows Server 2008 | |
| 3.5 | 3.5.21022.8 | 2025-08-14 | Visual Studio 2008 | Windows 7, Windows Server 2008 R2 |
| 3.5 SP1 | 3.5.30729.4926 | 2025-08-14 | ||
| 4.0 | 4.0.30319.1 | 2025-08-14 | Visual Studio 2010 | |
| 4.5 | 4.5.50709 | 2025-08-14 | Visual Studio 2012 | Windows 8 |
| 4.5.1 | 4.5.50938.18408 | 2025-08-14 | Visual Studio 2013 | Windows 8.1 |
| 4.5.2 | 4.5.51209.34209 | 2025-08-14 | ||
| 4.6 | 2025-08-14 | Visual Studio 2015 | Windows 10 | |
| 4.6.1 | 4.6.1055.0 | 2025-08-14 | ||
| 4.6.2[4] | 2025-08-14 | Windows 10 v1607 | ||
| 4.7 | 2025-08-14 | Visual Studio 2017 | Windows 10 v1703 | |
| 4.7.1 | 2025-08-14 | Visual Studio 2017 | Windows 10 v1709 | |
| 4.7.2 | 4.7.3062 | 2025-08-14 | Visual Studio 2017 | Windows 10 v1803 |
| 4.8 | 4.8.3761 | 2025-08-14 | Visual Studio 2019 | Windows 10 v1903 |
| 4.8.1 | 4.8.09032 | 2025-08-14 | Visual Studio 2022 | Windows 11 |
Zobacz te?
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ NET na Linuksie i Maku. Microsoft otwiera kod swojego programistycznego frameworku – dobreprogramy [online], www.dobreprogramy.pl [dost?p 2025-08-14] (pol.).
- ↑ Microsoft makes.Net open-source, finally embraces iOS, Android, and Linux – ExtremeTech [online], www.extremetech.com [dost?p 2025-08-14] (ang.).
- ↑ .NET Framework versions and dependencies [online], Microsoft Docs, 17 stycznia 2020 [dost?p 2025-08-14] (ang.).
- ↑ Announcing .NET Framework 4.6.2. [dost?p 2025-08-14].